Diş hekimliğinin "Periodontoloji" diye adlandırdığımız bilim dalı, dişlerin çevresini oluşturan destek yapıların (kemik, dişeti, sement, periodontal membran) hastalık, teşhis ve tedavi yöntemlerini Detaylı İnceleyen bilim dalıdır. Bu bilim dalı ile uğraşan diş hekimlerine periodontolog denir.
Dişleri çevreleyen tüm dokular "periodontal dokular" olarak adlandırılır.
Sağlıklı dişeti açık pembe renkte, mat, diş ile birleştiği yerde bıçak sırtı gibi sonlanan, kurutulduğunda çıplak göz ile bakıldığında yüzeyinde portakal kabuğundakini andıran pütürler görülen bir dokudur. Sağlıklı dişeti dişi boyun bölgesinde bir yaka gibi sarar ve burada dişi çevreleyen bir oluk meydana getirir. "Dişeti oluğu" denilen bu yapı, hastalanan dokuda derinleşir ve dişhekiminin hastalığı teşhis etmesinde ve tedavi yaklaşımını saptamasında belirleyici rol oynar. Sağlıklı dişeti diş fırçalama ile kanamaz.
Bu dokuyu korumak içinin doğru diş fırçası, doğru fırçalama yöntemi, diş ipi kullanımı ve rutin hekimi muayenesi, gerekir.
Periodontal dokular, dişlerin üzerini kaplayan ve "mikrobiyal bakteri plağı" adı verilen birikinti nedeniyle iltihaplanır. Periodontal hastalıkların (dişeti hastalıklarının) oluşumunda temel neden olan bu bakteri plağı, dişe sıkıca tutunan, yapışkan saydam bir tabakadır. Plağın bir miligramında 200 ile 500 milyon arasında bakteri bulunur. ilk bir kaç saat zararsız olan plak belli bir kalınlığa ulaşınca, içindeki bakteriler iltihaba neden olan toksik maddeler sentezlemeye başlarlar ve üretilen bu zararlı maddeler dişetlerinde iltihaba ve diş çürüklerine yol açar. Bakteri plağı; yumuşak ve renksizdir. Bu nedenle belli bir kalınlığa ulaşmadan görülemez. Yoğun olarak dişlerin araları ve dişeti-diş sınırında birikir. Hergün düzenli, dikkatli ve doğru diş fırçalamak ile diş ve dişetlerine zarar verecek miktarda birikmesi önlenebilir. Diş araları gibi fırçanın ulaşamadığı bölgelerdeki plak, diş ipi ile temizlenmelidir.
Diştaşı dental plağın dişler üzerinden uzaklaştırılmaması halinde kalsifiye olması (kireçlenmesi) ile oluşan sert birikintilerdir. Plak kalsifiye olunca içindeki bakteriler etkinliklerini kaybederler ve hastalık yapan toksinleri sentezleyemezler. Ancak bu her ne kadar dişetinin sağlığını korur gibi görünüyorsa da, olay sanıldığı gibi değildir. Diştaşı, girintili çıkıntılı bir yüzeye sahip olduğundan, yeni oluşan plağın tutunması için uygun bir ortam oluşturur. Üstelik diştaşının üzerinde biriken plak artık diş fırçası ve diş ipi ile uzaklaştırılamadığından, bir süre sonra kalsifiye olarak altındaki taşın bir parçası haline gelir. Diştaşı bu şekilde birikmeye devam eder. Sonuç, o bölgede iltihabın belirtilerinin daha şiddetli bir biçimde ortaya çıkmasıdır. En belirgin klinik belirti ‘Dişeti Kanaması'dır. Diştaşının önlemek için etkin fırçalama, dişipi kullanımı ve 6 ayda 1 kere diştaşı temizliği önerilir.
Periodontal hastalıkların (Dişeti hastalığı) çoğunluğu kronik iltihabi hastalıklardır ve genellikle ağrısızdır. Bu nedenle periodontal hastalıklar, çok uzun yıllar boyunca ağızda mevcut olup, az belirtili (hafif kanama, hafif ağız kokusu) ilerleyebilirler. Kanama, dişeti iltihabının şiddetiyle orantılı olarak artar ve periodontal hastalıkların (dişeti hastalığı) her aşamasında görülen en önemli belirtidir. Geciken diş kontrollerinde diş ve kemik kaybı görülebilir. Bu nedenle rutin dişhekimş muayenesi önem kazanır.
Periodontal hastalıklar, büyük bir oranda önlenebilen ve kontrol altına alınabilen hastalıklardır. Tedavi; iyi ağız hijyeninin sağlanmasına, doğru ve erken tanıya ve doğru tedavi yaklaşımlarına bağlıdır. Bu nedenle hem hastanın hem de diş hekiminin tedaviye birlikte katılımını gerektirir.
