Diş hekimliğinin "Periodontoloji" diye adlandırdığımız bilim dalı, dişlerin çevresini oluşturan destek yapıların (kemik, diş eti, sement, periodontal membran) hastalık, teşhis ve tedavi yöntemlerini Detaylı İnceleyen bilim dalıdır. Bu bilim dalı ile uğraşan diş hekimlerine periodontolog denir.
Dişleri çevreleyen tüm dokular "periodontal dokular" olarak adlandırılır.
Sağlıklı diş eti açık pembe renkte, mat, diş ile birleştiği yerde bıçak sırtı gibi sonlanan, kurutulduğunda çıplak göz ile bakıldığında yüzeyinde portakal kabuğundakini andıran pütürler görülen bir dokudur. Sağlıklı diş eti dişi boyun bölgesinde bir yaka gibi sarar ve burada dişi çevreleyen bir oluk meydana getirir. "Diş eti oluğu" denilen bu yapı, hastalanan dokuda derinleşir ve diş hekiminin hastalığı teşhis etmesinde ve tedavi yaklaşımını saptamasında belirleyici rol oynar. Sağlıklı diş eti diş fırçalama ile kanamaz.
Bu dokuyu korumak içinin doğru diş fırçası, doğru fırçalama yöntemi, diş ipi kullanımı ve rutin hekimi muayenesi, gerekir.
Periodontal dokular, dişlerin üzerini kaplayan ve "mikrobiyal bakteri plağı" adı verilen birikinti nedeniyle iltihaplanır. Periodontal hastalıkların (diş eti hastalıklarının) oluşumunda temel neden olan bu bakteri plağı, dişe sıkıca tutunan, yapışkan saydam bir tabakadır. Plağın bir miligramında 200 ile 500 milyon arasında bakteri bulunur. ilk bir kaç saat zararsız olan plak belli bir kalınlığa ulaşınca, içindeki bakteriler iltihaba neden olan toksik maddeler sentezlemeye başlarlar ve üretilen bu zararlı maddeler dişetlerinde iltihaba ve diş çürüklerine yol açar. Bakteri plağı; yumuşak ve renksizdir. Bu nedenle belli bir kalınlığa ulaşmadan görülemez. Yoğun olarak dişlerin araları ve diş eti-diş sınırında birikir. Hergün düzenli, dikkatli ve doğru diş fırçalamak ile diş ve diş etlerine zarar verecek miktarda birikmesi önlenebilir. Diş araları gibi fırçanın ulaşamadığı bölgelerdeki plak, diş ipi ile temizlenmelidir.
Diş taşı dental plağın dişler üzerinden uzaklaştırılmaması halinde kalsifiye olması (kireçlenmesi) ile oluşan sert birikintilerdir. Plak kalsifiye olunca içindeki bakteriler etkinliklerini kaybederler ve hastalık yapan toksinleri sentezleyemezler. Ancak bu her ne kadar diş etinin sağlığını korur gibi görünüyorsa da, olay sanıldığı gibi değildir. Diş taşı, girintili çıkıntılı bir yüzeye sahip olduğundan, yeni oluşan plağın tutunması için uygun bir ortam oluşturur. Üstelik diş taşının üzerinde biriken plak artık diş fırçası ve diş ipi ile uzaklaştırılamadığından, bir süre sonra kalsifiye olarak altındaki taşın bir parçası haline gelir. Diş taşı bu şekilde birikmeye devam eder. Sonuç, o bölgede iltihabın belirtilerinin daha şiddetli bir biçimde ortaya çıkmasıdır. En belirgin klinik belirti ‘Diş eti Kanaması'dır. Diş taşının önlemek için etkin fırçalama, dişipi kullanımı ve 6 ayda 1 kere diş taşı temizliği önerilir.
Periodontal hastalıkların (Diş eti hastalığı) çoğunluğu kronik iltihabi hastalıklardır ve genellikle ağrısızdır. Bu nedenle periodontal hastalıklar, çok uzun yıllar boyunca ağızda mevcut olup, az belirtili (hafif kanama, hafif ağız kokusu) ilerleyebilirler. Kanama, diş eti iltihabının şiddetiyle orantılı olarak artar ve periodontal hastalıkların (diş eti hastalığı) her aşamasında görülen en önemli belirtidir. Geciken diş kontrollerinde diş ve kemik kaybı görülebilir. Bu nedenle rutin diş hekimi muayenesi önem kazanır.
Periodontal hastalıklar, büyük bir oranda önlenebilen ve kontrol altına alınabilen hastalıklardır. Tedavi; iyi ağız hijyeninin sağlanmasına, doğru ve erken tanıya ve doğru tedavi yaklaşımlarına bağlıdır. Bu nedenle hem hastanın hem de diş hekiminin tedaviye birlikte katılımını gerektirir.
